Scena przy dzisiejszej ulicy Legionów w Łodzi zaczęła działać pod szyldem Teatr Powszechny w maju 1945 roku. Swoją działalność zainaugurowała premierą sztuki Wsiewołoda Iwanowa Partyzant. Od lipca 1945 roku scena zmieniła nazwę na Teatr Powszechny TUR, czyli Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, nie utrzymała jednak długo swojej samodzielności i od września tego samego roku Powszechny działał jak druga scena Teatru Wojska Polskiego przy ul. Cegielnianej (ob. ul. Jaracza). Usamodzielnił się dopiero w sezonie 1948/49 pod dyrekcją Karola Adwentowicza. Oblicze Powszechnego kształtowali kolejni jego dyrektorzy – przede wszystkim Jadwiga Chojnacka, Roman Sykała, Roman Kłosowski, Mirosław Szonert, Bohdan Cybulski, Maciej Korwin. Od 1995 roku Teatrem kieruje Ewa Pilawska. To dzięki jej staraniom w listopadzie 2010 roku ruszyła, współfinansowana ze środków unijnych, budowa Małej Sceny, o którą Teatr Powszechny zabiegał przeszło 60 lat.
Ewa Pilawska powołała również do życia Polskie Centrum Komedii. Jest ono w założeniu próbą rewitalizacji komedii w polskim teatrze, stworzenia dramaturgii komediowej w polskich realiach i na polskiej twórczości bazującej, w obliczu prawie całkowitego jej zaniku. Drogą do osiągnięcia tego celu jest organizowanie ogólnopolskiego konkursu „Komediopisanie”, którego zadaniem jest wyłonić wśród twórców teatralnych takich, których podejście do zagadnienia komedii jest nowatorskie i umożliwi przywrócenie jej do repertuaru teatrów w nowym, świeżym stylu, bez wszechobecnej maniery farsy. Ewa Pilawska stworzyła również jedyny w Polsce i unikatowy w Europie „Teatr dla osób niewidomych i słabo widzących”. Była także pomysłodawczynią Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych. Festiwal startował nie posiadając w zasadzie dotacji. Przez lata zmieniał swoje oblicze, wypełniał się merytorycznie i dziś jest miejscem ważnych spotkań najwybitniejszych twórców z Polski i zagranicy.
Teatr Powszechny podejmuje zadanie upowszechniania sztuki organizując spektakle przeznaczone dla osób bezrobotnych, a także dla emerytów, którzy mogą zakupić bilety po niższej cenie. Ważną pozycję stanowią także spektakle, warsztaty teatralne oraz spotkania w ramach edukacyjnego cyklu Teatru Powszechnego w Łodzi zatytułowanego "Dziecko w sytuacji".
