Ludowa historia Polski, reż. Piotr Pacześniak - prapremiera w Teatrze Nowym im. Kazimierza Dejmka w Łodzi

Idąc za ideą Leszczyńskiego proponujemy krytyczne spojrzenie na historię Polski jako historię wielkiego folwarku zbudowanego na wyzysku, dla korzyści tych najbardziej uprzywilejowanych, od handlu niewolnikami w państwie Mieszka I począwszy, na bezwzględnej transformacji ustrojowej 1989 roku kończąc. To, co sądzimy o historii ziem, na których przyszło nam żyć, wymaga radykalnej, krytycznej rewizji. Nie zaprojektujemy przyszłości nie uporawszy się wcześniej z bolesną, pełną sprzeczności przeszłością.

Perspektywę zaproponowaną w Ludowej historii Polski traktujemy jako historię niedokończonej emancypacji. Jako spojrzenie w przeszłość pozwalające nam dostrzec zarys rewolucji kształtującej się na naszych oczach. Znajdujemy się w momencie przełomowym. Od 1990 roku nigdy tak wielu młodych ludzi nie deklarowało się po lewej stronie politycznego spektrum, jak dzisiaj.

Leszczyński jako historyk czyni tutaj ważny krok, kolejny należy do ludzi z pola sztuki. Dlatego na spojrzeniu historycznym nie chcielibyśmy poprzestać. W takim wypadku wystarczyłoby przeczytać książkę. Nie wiemy, czy teatr ma narzędzia mogące pomóc w projektowaniu realnych rozwiązań politycznych i systemowych. Na pewno jednak ma narzędzia pozwalające podzielić się marzeniem o lepszym jutrze, fantazją o sprawiedliwym świecie, snem o równości. Uważamy, że to było, jest i zawsze będzie zadaniem żywego, zaangażowanego teatru. Dawać nadzieję na to, że sen w końcu stanie się rzeczywistością.

Należy myśleć o tworzeniu sojuszy, o tworzeniu wspólnego frontu walki o realną zmianę społeczną. Żebyśmy, parafrazując słowa Andrzeja Ledera, nie przespali kolejnej rewolucji. Ludowa historia Polski może być zapalnikiem do takiej rozmowy. A, jak mówił Bernard Marie-Koltes, nie ma rozmowy o sztuce bez rozmowy o wykluczeniu.