Prace modernizacyjne w budynku A – najstarszej części <link 3875>Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi</link> rozpoczęły się w listopadzie ubiegłego roku. Pierwszym, niezwykle pracochłonnym etapem robót było mechaniczne oczyszczenie drewnianych stropów i słupów. – Piaskowanie okazało się dla nas największym wyzwaniem. Drewniane konstrukcje były pokryte grubą warstwą farby przeciwpożarowej, którą musieliśmy usunąć. – mówi Aneta Makohon, właścicielka przedsiębiorstwa budowlano-konserwatorskiego – Zadanie było trudne, bo chociaż wykorzystuje się do tego typu prac specjalne maszyny, to wykonuje się je ręcznie. – dodaje. Takie prace powodują ogromne zapylenie, można je więc wykonywać wyłącznie w strefie specjalnie oddzielonej kotarami, i tylko w ochronnym hełmofonie, do którego doprowadzane jest powietrze. Po oczyszczeniu konstrukcji, w porozumieniu z konserwatorem zabytków, nastąpiło uzupełnianie ubytków i zabezpieczanie wszystkich drewnianych elementów wysokiej klasy przeciwpożarowymi materiałami.
Niezwykłe odkrycia
– Przy okazji piaskowania elementów drewnianych konstrukcji w kilku miejscach odnaleźliśmy wyryte na belce stropowej litery „NS” i daty 1835, które przetrwały pod warstwami farb blisko 200 lat – mówi Magda Komarzeniec, zastępca Dyrektora CMWŁ. Co mogą oznaczać? – Data to niewątpliwie rok budowy fabryki, litery mogą być inicjałami budowniczego, niemniej nie możemy mieć pewności. – dodaje.
Co jeszcze odkryto na etapie modernizacji? Po zdjęciu parkietu na ostatnim piętrze odsłonięte zostały liczne otwory w podłodze wzdłuż dłuższej krawędzi budynku. Zdaniem pracowników zajmujących się historią Białej Fabryki są one najprawdopodobniej pozostałością po systemie napędu zespołowego maszyny parowej, którymi przechodziły pasy od wału do pojedynczej maszyny. To pokazuje jak zaawansowana konstrukcyjnie była fabryka Ludwika Geyera.
Nowa przestrzeń – nowe możliwości
W muzealnym archiwum znaleziono zdjęcie wnętrz budynku z 1938 r., na którym widać, że fabryczne ściany były bielone. Dlatego ściany na wszystkich piętrach po gruntownym oczyszczeniu, zostały pomalowane na kolor rozbielonej szarości. Dzięki temu po zakończeniu inwestycji pofabryczne przestrzenie będą przypominały ich pierwotny, historyczny wygląd.
Jednym z ostatnich etapów modernizacji była renowacja drewnianych podłóg. Ponad 100 000 drewnianych klepek zostało zdemontowanych i oddanych do przeformatowania. Do ponownego ułożenia można było wykorzystać 2/3 oryginalnego parkietu.
Odnowione przestrzenie Białej Fabryki to także nowoczesne oświetlenie oparte na technologii LED – łącznie ponad tysiąc lamp, dzięki którym światło będzie indywidualnie dostosowane do potrzeb każdej nowej wystawy. Dla zachowania bezpieczeństwa obiektu zainstalowano także elektroniczne systemy: sygnalizacji pożar i włamania oraz kontroli dostępu.
Równolegle do działań wewnątrz obiektu, prowadzono prace na zachodniej, południowej i północnej elewacji budynku. Modernizacja ponad 2 200 m2 elewacji to pracochłonny, wieloetapowy proces. Co ważne, historyczna struktura fasady zabytkowej fabryki została zachowana. Od wysokociśnieniowego mycia, przez odkucie elementów głuchych, na uzupełnieniu wierzchniej warstwy i scaleniu jej z oryginalną strukturą skończywszy. Elewacja, pomalowana farbą krzemieniową, zyskała kolor starej bieli. Ostatnim zabiegiem, który ma zabezpieczyć fasadę przed niepożądanymi działaniami było nałożenie powłoki antygraffiti, odpornej chemicznie i łatwozmywalnej.
Stałe wystawy – plany na jubileuszowy rok
W odnowionych wnętrzach już niebawem prace rozpocznie zespół kuratorski tworzący nową wystawę stałą, której główną osią narracji będzie włókiennictwo i jego konteksty. Punktem wyjścia będą surowce wykorzystywane w przemyśle włókienniczym w Łodzi – bawełna, wełna i len, a tajniki ich obróbki pokaże interaktywne eksperymentarium. Na ostatnim piętrze prezentowane będą także historyczne wystawy czasowe.
Projekt pod nazwą „Wzbogacenie oferty Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi poprzez modernizację infrastruktury, prace konserwatorskie i zakup wyposażenia” otrzymał dofinansowanie z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Jego całkowita wartość wynosi 15 458 994, 85 zł. Dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego: 8 963 559, 18 zł. Wkład własny Miasta Łódź to 6 397 376, 63 zł.