Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi mieści się w zabytkowym budynku dawnego więzienia carskiego. Budynek został wzniesiony w latach 1883 - 1885. W roku 1900 więziony był tutaj Józef Piłsudski, który w Łodzi drukował konspiracyjne pismo "Robotnik". Funkcje więzienne obiekt pełnił również w czasach obu wojen światowych oraz w okresie stalinizmu (jako więzienie dla kobiet). Funkcje muzealne obiekt pełni od 1959 roku, co czyni go najdłużej funkcjonującym muzeum o profilu historycznym w Łodzi. Pierwotna nazwa placówki to Muzeum Historii Ruchu Rewolucyjnego, a od 1990 r. nosi nazwę Muzeum Tradycji Niepodległościowych. Główny oddział przy ul. Gdańskiej prezentuje dwie ekspozycje stałe. Pierwsza, pod nazwą "Drogi do Niepodległej 1791–1921" dotyczy historii polskich zrywów niepodległościowych. Druga z kolei, pod nazwą "Więzienie przy Długiej (Gdańskiej) w Łodzi 1885–1953", przybliża historię samego więzienia.
Małgorzata Moskwa – Wodnicka, wiceprezydent miasta Łodzi:
Poprawa infrastruktury łódzkich instytucji kultury to jeden z moich priorytetów. W tym miesiącu oddaliśmy zwiedzającym wyremontowany budynek Pałacu I. Poznańskiego. Kończymy remonty w Muzeum Kinematografii czy Centralnym Muzeum Włókiennictwa. I zaczynamy kolejny remont - remont na który długo czekaliśmy. Siedziba główna MTN, przy ul. Gdańskiej 13. W sierpniu 2017 roku Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi rozpoczęło realizację inwestycji obejmującej modernizację dwóch Oddziałów Muzeum: Oddziału Martyrologii Radogoszcz oraz Oddziału Stacja Radegast. Nowoczesna przestrzeń wystawiennicza, nowe wyposażenie, stała ekspozycja makiety Litzmannstadt-Getto i udogodnienia dla osób niepełnosprawnych oraz modernizacja budynku to efekty zakończonych prac na Stacji Radegast. Zakończona też została inwestycja w Oddziale Martyrologii Radogoszcz. Tam do użytku oddany został budynek administracyjno-magazynowy oraz pracownia konserwatorska. Dlatego bardzo się cieszę, że otrzymaliśmy wsparcie z funduszy europejskich wysokości aż 4 mln 760 tys. złotych. Dokumenty są już podpisane przez pana marszałka za co dziękuję, bo dzięki tym funduszom siedziba główna Muzeum Tradycji Niepodległościowych przy ulicy Gdańskiej doczeka się remontu.
Jacek Wawrzynkiewicz, dyrektor muzeum:
Przedmiotem Projektu jest rewitalizacja siedziby głównej Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi wraz z nadaniem nowych funkcji w budynku przy ul. Gdańskiej 13 tj. przeprowadzenie robót budowlanych i remontowych, takich jak wymiana okien, dachu, docieplenie budynku, zamontowanie nowych instalacji, aby zatrzymać proces niszczenia, montaż windy. Obecny stan techniczny obiektu jest niezadowalający i wymaga przeprowadzenia kompleksowych i gruntownych działań, aby nie dopuścić do degradacji substancji zabytkowej.W ramach projektu planuje się też uczynić obiekt dużo bardziej funkcjonalnym, atrakcyjnym i dostępnym dla szerszego grona odbiorców o różnorodnych potrzebach, m.in. dostosowanie budynku do potrzeb osób z niepełnosprawnościami – podjazdy, montaż windy. W części wystawienniczej planowany jest m.in. kompleksowy remont ścian, sufitów i posadzek. Przypomnę, że Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi jest obecnie najdłużej funkcjonującym muzeum historycznym w mieście. Jego początki sięgają roku 1959, kiedy powołano do życia Muzeum Historii Ruchu Rewolucyjnego. Na siedzibę nowej placówki wybrano budynek dawnego więzienia carskiego przy ul. Gdańskiej 13.
W ramach realizacji projektu Muzeum planuje rozszerzyć ofertę edukacyjną, aby to było możliwe należy stworzyć m.in. salę sensoryczną, do której zostanie zakupiony odpowiedni sprzęt jak tablica multimedialna, tablety, urządzenia wielofunkcyjne, czy pętle indukcyjne dla osób niedosłyszących. Należy również zakupić wyposażenie przeznaczone na wystawię, m.in. ekrany multimedialne, ekrany dotykowe, stanowiska odsłuchowe itp. To wszystko pozwoli wprowadzić do oferty kompleksowe zajęcia dla osób z niepełnosprawnościami w sali sensorycznej, która umożliwi łatwiejsze zrozumienie problematyki muzeum. Grupą docelową projektu będą wszystkie zainteresowane osoby. Realizacja projektu umożliwi zorganizowanie również licznych zajęć skierowanych m.in. do osób z niepełnosprawnościami, szkół, uczelni, czy instytucji kultury. W wyniku przeprowadzonego przedsięwzięcia Muzeum stanie się bardziej otwarty, przyjaznym i atrakcyjnym miejscem o wysokim znaczeniu w wymiarze społecznym.
Projekt pod nazwą „Rewitalizacja siedziby głównej Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi wraz z nadaniem nowych funkcji w budynku przy ul. Gdańskiej 13” realizowany jest w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020 Oś priorytetowa VI Rewitalizacja i potencjał endogeniczny regionu, Działanie VI.1. Dziedzictwo kulturowe i infrastruktura kultury, Poddziałanie VI.1.1 Dziedzictwo kulturowe i infrastruktura kultury – ZIT. Szacowana wartość projektu to 7 995 161,33 zgodnie z wnioskiem o dofinansowanie, na dofinansowanie składają się trzy źródła, tj. środki z EFRR, BP i wkład własny z Urzędu Miasta Łodzi. Wkład miasta 3 000 360 tys. (w ciągu 3 lat).
Rozpoczęcie robót budowlanych nastąpi nie wcześniej jak w marcu 2021. Planowany termin zakończenia realizacji projektu to 31 grudnia 2023.