Łódzka Organizacja Turystyczna

#ŁÓDŹzKANAPY - stare dęby, muzyka w altanie, palmy, Ćwirek i alejki różane - wirtualny spacer po Parku Źródliska!

Najstarszym łódzkim parkiem i zapewne jednym z najurokliwszych w Łodzi jest Park Źródliska. Pierwotnie nazywany Ogrodem Spacerowym lub Ogrodem Angielskim. Powstał w 1840 roku w wyniku wydzielenia fragmentu lasu, pełnego źródeł i strumieni. Był uznawany za jeden z piękniejszych przykładów założeń ogrodowych w Królestwie Polskim.

fot. UMŁ
Letni koncert w altanie
11 zdjęć
fot. UMŁ
fot. S. Brajter
fot. P. Wojtyczka
fot. P. Miłek
fot. UMŁ
ZOBACZ
ZDJĘCIA (11)

Współcześnie składa się z dwóch odrębnych części, oddzielonych terenem dawnej fabryki i pałacu Karola Scheiblera, największego łódzkiego fabrykanta. Część wschodnia nosi nazwę Źródliska I i ma 10,6 ha powierzchni, zaś część zachodnia znana jest jako Źródliska II i zajmuje 6,6 ha.

Ogród Spacerowy, ze względu na swoistą topografię terenu oraz liczne źródła, szybko zmienił nazwę na park Źródliska, a niewiele później również na park Kwela (od niemieckiego słowa die Quelle oznaczającego źródło). Obie te nazwy były w użyciu aż do połowy XX wieku.

Źródliska I był wzorowany na osiemnastowiecznych ogrodach angielskich, a jego pejzażowy charakter zachował się do czasów współczesnych. Od samego początku były miejscem nie tylko odpoczynku, ale i spotkań towarzyskich oraz imprez kulturalno-rozrywkowych. Wstęp do parku był bezpłatny (w odróżnieniu np. od Helenowa czy parku Poniatowskiego), dlatego też, wraz z Wodnym Rynkiem, Źródliska stały się „pierwszym w Łodzi miejscem publicznej, masowej rozrywki”. W 1865 roku odbyło się tu pierwsze w Łodzi przedstawienie operetki, organizowano festyny i kiermasze, a w każdy świąteczny dzień w altanie koncertowała orkiestra fabryczna.
Współcześnie w sezonie letnim, w ramach cyklu „Letnie koncerty w Altanie” odbywają się spotkania muzyczne a wykonawcami są studenci, pedagodzy i absolwenci łódzkiej Akademii Muzycznej. Dominuje muzyka filmowa, rozrywkowa i jazzowa, nie brakuje również hitów muzyki klasycznej.
W parku organizowane są również zajęcia jogi, joggingu, animacje dla dzieci oraz „Park Śniadaniowy” – weekendowe spotkania degustacyjne.

Niezwykle ważnym wydarzeniem w dziejach parku była organizacja w 1892 roku prestiżowej, ogólnopolskiej wystawy ogrodniczej. Park został uporządkowany, pojawiły się w nim nowe ścieżki, klomby, kwiatowe dywany, segar słoneczny, ozdobne pawilony, cukiernia, restauracje, estrada dla orkiestry i scena dla teatru. Wystawę odwiedziło ponad 19 tysięcy osób.

W XX wieku park kilkakrotnie przechodził przebudowy, a w 1956 roku otwarto na jego terenie Palmiarnię. Obecny, jeden z najnowocześniejszych tego typu obiektów w Europie, nowy budynek powstał w wyniku konieczności pomieszczenia rozrośniętych, ponad stuletnich palm, które należały do żony Karola Scheiblera – Anny. Na powierzchni 1100 kw., zgromadzono około 4500 okazów begonii, bromelii, palm, paproci, pnącz, sagowców, storczyków i sukulentów. Palmiarnię zamieszkują również żółwie i ryby a w sierpniu podziwiać można tam żywe motyle z tropikalnych lasów Ameryki Południowej i Azji Południowo-Wschodniej.

Obok Palmiarni napotkamy niewielki pomniczek – to jedna z postaci na Szlaku Łodzi Bajkowej – Wróbel Ćwirek. Niedaleko, w pieczołowicie odrestaurowanym dawnym Domku Ogrodnika znajduje się kawiarnia „Tubajka”.
W parku Źródliska I i Źródliska II występują 43 dęby, stanowiące niegdyś część drzewostanu lasu rządowego. Zostały uznane za pomniki przyrody i są reliktami Puszczy Łódzkiej. Wśród nich znajduje się największy pojedynczy łódzki okaz dębu szypułkowego o obwodzie 475 cm o wieku ocenianym na ponad 300 lat. Prawie trzystuletnie są inne okazy tego gatunku.

Teren parku uznany został w całości za pomnik przyrody oraz wpisany do rejestru zabytków, a w 2015 roku, wraz z Księżym Młynem, objęte zostały także tytułem Pomnika Historii. O każdej porze roku jest tu wyjątkowo malowniczo, ale w pogodny jesienny dzień ceglane mury starych fabryk i domków robotniczych szczególnie pięknie komponują się z przebarwiającymi się na tysiące kolorów parkowymi krzewami i drzewami.

Fotografie archiwalne autorstwa Bronisława Wilkoszewskiego i Karola Łuby z książki „Park Źródliska I” pod red. R. Olaczka; zdjęcia współczesne: www.bajkowa.lodz.pl, Paweł Wojtyczka, Piotr Miłek, S. Brajter, UMŁ oraz archiwum ŁOT