Bowiem zbliża się 125. rocznica znaczącego wydarzenia, jakim była tzw. „katastrofa łódzka”, czyli aresztowanie Józefa i Marii Piłsudskich w naszym mieście (22 lutego 1900 roku). Z tej okazji aż dwa muzea podejmą się zadania zainteresowania Łodzian mniej powszechnie rozpoznaną częścią życia przyszłego Marszałka oraz historią samego miasta. Warto jednak podkreślić, że to historyczne zdarzenie jest jedynie częścią intrygujących losów Piłsudskich w Łodzi! Dzięki funkcjonującym w naszym mieście instytucjom kultury - „BIBULE” – TAJNEJ DRUKARNI Józefa i Marii Piłsudskich Oddziałowi Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku oraz Muzeum Tradycji Niepodległościowych - przekonacie się, że wielka historia działa się także w do dziś istniejących miejscach Łodzi!
W ramach obchodów 125. rocznicy katastrofy łódzkiej organizatorzy zadbali o zróżnicowaną ofertę – zarówno zainteresowani zgłębieniem tematu, jak i dopiero odkrywający ten wątek poszukiwacze ciekawostek historycznych o mieście, czy nawet najmłodsi, znajdą interesujące ich aktywności. Rocznicowy weekend wokół Piłsudskich został zaplanowany w dniach 21-23 lutego i oprócz standardowego zwiedzania obu muzeów, każdego dnia na chętnych czekać będzie jedno specjalne wydarzenie.
Przywoływanie zdarzeń sprzed ponad wieku rozpocznie się już w piątek od słuchowiska pt. „Katastrofa łódzka” i spotkania z jego twórcami. Będzie to niezwykły przykład jak przeszłość przenika się z teraźniejszością, bo uczestnicy zgromadzą się w odtworzonym mieszkaniu Józefa i Marii Piłsudskich. W miejscu wcześniej przez dekady niedostępnym dla historyków i szerszej publiczności, które dziś zapewni klimatyczną i kameralną atmosferę spotkania.
„Możliwość zaprezentowania słuchowiska w przestrzeni, której ono dotyczy to dla nas spełnione marzenie, które towarzyszyło nam już w 2018 roku, podczas jego tworzenia. Dzięki otwarciu „BIBUŁY” możemy je wreszcie zrealizować. Mamy nadzieję, że wprowadzimy wspólnie tradycję corocznego upamiętniania rocznicy aresztowania Marii i Józefa Piłsudskich w Łodzi” – mówi Jacek Wawrzynkiewicz, dyrektor Muzeum Tradycji Niepodległościowych.
Kolejnego dnia organizatorzy zaproszą chętnych na spacer po ulicach Łodzi. Gratką będzie udział aż dwóch przewodników, przedstawicieli obu instytucji, którzy zaprezentują anegdoty i fakty o aresztowaniu Piłsudskich. Spacer rozpocznie się od zwiedzania „BIBUŁY” – TAJNEJ DRUKARNI Józefa i Marii Piłsudskich, a uczestnicy zakończą go zwiedzeniem siedziby głównej Muzeum Tradycji Niepodległościowych.
„Jesteśmy wdzięczni i pełni uznania dla Muzeum Tradycji Niepodległościowych za wieloletnią pracę na rzecz upamiętniania postaci i dokonań Józefa Piłsudskiego. Cieszę się, że po udostępnieniu dla zwiedzających dawnego mieszkania Piłsudskich w Łodzi, dziś, w setnym dniu funkcjonowania „BIBUŁY” – TAJNEJ DRUKARNI Józefa i Marii Piłsudskich możemy zaprosić Łodzian na wydarzenie współorganizowane przez nasze instytucje. Nie przejmujemy pałeczki w sztafecie od Muzeum Tradycji Niepodległościowych, ale łączymy siły w upowszechnianiu historii. Zapraszamy na Wschodnią 19.” – podkreślił Robert Andrzejczyk, dyrektor Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.
Niedziela jest z kolei dedykowana dzieciom w wieku 6-12 lat, które wraz z osobami towarzyszącymi lepiej poznają dawne mieszkanie Józefa i Marii Piłsudskich, a szczególnie dowiedzą się jak funkcjonowała tajna drukarnia. Wiele tajemnic do odkrycia, a jedną z nich zdradzimy już dziś: ponieważ będą to warsztaty rodzinne to można spodziewać się także zadania do wykonania (legalnego!). Ciekawi przygody?
Szczegóły dotyczące zasad uczestnictwa, godzin i miejsc poszczególnych wydarzeń znajdują się poniżej.
PROGRAM:
21.02.2025 (piątek), godz. 18:00 – SŁUCHOWISKO „Katastrofa łódzka”
Wspólny odsłuch w autentycznej scenerii odtworzonego mieszkania Piłsudskich oraz spotkanie z reżyserem Mikołajem Szczęsnym i pomysłodawcą słuchowiska dr. Sebastianem Adamkiewiczem.
Miejsce: „BIBUŁA” – TAJNA DRUKARNIA Józefa i Marii Piłsudskich, ul. Wschodnia 19.
Koszt uczestnictwa: udział bezpłatny, obowiązuje limit miejsc, bezpłatne wejściówki do pobrania pod linkiem: https://bilety.muzeumpilsudski.pl/termin.html?wdata=2025-02-21&y=2025&m=2&idg=0&idw=260&ids=166 lub (w miarę dostępności) w kasie „BIBUŁY”.
22.02.2025 (sobota), godz. 12:00 – SPACER śladami aresztowania małżonków Piłsudskich
Przejście od „BIBUŁY” – TAJNEJ DRUKARNI Józefa i Marii Piłsudskich przez plac Wolności, ulicę Legionów aż do siedziby głównej Muzeum Tradycji Niepodległościowych (dawnego więzienia carskiego na ulicy Gdańskiej) w towarzystwie opowieści przewodników: Anny Łagodzińskiej-Pietras i dr. Sebastiana Adamkiewicza. Spacer obejmuje także zwiedzanie obu muzeów.
Miejsce zbiórki: „BIBUŁA” – TAJNA DRUKARNIA Józefa i Marii Piłsudskich, ul. Wschodnia 19.
Miejsce zakończenia: Muzeum Tradycji Niepodległościowych, ul. Gdańska 13.
Koszt uczestnictwa: wyłącznie opłata za bilety wstępu do muzeów („BIBUŁA” – TAJNA DRUKARNIA Józefa i Marii Piłsudskich: 7 zł, Muzeum Tradycji Niepodległościowych: 6 zł), obowiązuje limit miejsc.
23.02.2025 (niedziela), godz. 12:30 – WARSZTATY RODZINNE „Alibi dla drukarza”
Zajęcia dla dzieci w wieku 6-12 lat wraz z osobami towarzyszącymi (rodzeństwo, opiekunowie), podczas których uczestnicy poznają zasady funkcjonowania tajnej drukarni przy ulicy Wschodniej w Łodzi a w części warsztatowej poszukają „przykrywki” dla działalności konspiracyjnej.
Prowadzenie: Izabela Werecka-Szczepańska
Miejsce: „BIBUŁA” – TAJNA DRUKARNIA Józefa i Marii Piłsudskich, ul. Wschodnia 19
Koszt uczestnictwa: 20 zł (bilet główny – uprawnia do uczestnictwa dziecko w wieku 6-12 lat i jednego opiekuna, kolejny uczestnik: 10 zł, dzieci do 3. r.ż. towarzyszące rodzinie – gratis), obowiązuje limit miejsc, bilety dostępne pod linkiem: https://bilety.muzeumpilsudski.pl/termin.html?wdata=2025-02-23&y=2025&m=2&idg=0&idw=262&ids=166 lub (w miarę dostępności) w kasie „BIBUŁY”.
3.03. 2025 (poniedziałek)
Początek obchodów 120 rocznicy Rewolucji 1905 roku
3 marca 2025 roku odbędzie pochówek ofiary represji rosyjskich skierowanych przeciwko uczestnikom Rewolucji 1905. Ciało odnalezione zostało w trakcie prac archeologicznych przeprowadzonych w 2023 roku na skrzyżowaniu Legionów-Gdańska. Potwierdziły one relacje świadków, że w 1908 roku część powieszonych na szubienicy przy dawnej ul. Długiej (dziś Gdańskiej), była chowana na terenie przywięziennego ogródka. Uroczystość żałobna rozpocznie się o godzinie 12:00 na Cmentarzu Doły przy mogile Bojowników Rewolucji 1905-1907. Osoba, o nieustalonym jeszcze nazwisku, choć na podstawie badań historycy mają trzy wytypowane profile, powieszona została na mocy wyroku Sądu Wojskowego, najprawdopodobniej w marcu 1908 roku, na terenie więzienia przy ul. Gdańskiej 13 i pochowana w ogródku więziennym. Po latach zapomnienia pochowana zostanie wraz z innymi uczestnikami wydarzeń rewolucyjnych. Pogrzeb poprzedzi ekumeniczne nabożeństwo za ofiary rosyjskich represji. O pozostałych wydarzeniach będziemy informować na bieżąco.