W roku 2020, w samym środku pandemii, z inicjatywy łódzkiego Centrum Dialogu, powstał wyjątkowy projekt „Ptaki Smutku”. Koncert upamiętniający 76. rocznicę likwidacji Getta Litzmannstadt, złożony z oryginalnej muzyki Łukasza Lacha (w wykonaniu zespołu L.Stadt) do tekstów Jeszajahu Szpigla.
– Cieszę się, że w ramach „Fortepianów Wolności” będę mógł wykonać te utwory w surowej, pierwotnej formie, tak jak powstawały w pandemicznej rzeczywistości - tylko mój głos i fortepian. Dla mnie to był, mimo wszystko, fascynujący czas. Lockdown, puste Bałuty i ja piszący utwory do tekstów Szpigla. Poety z Bałut, ocalałego z Getta Litzmannstadt – mówi Łukasz Lach.
Jeszajahu Szpigiel urodził się 14 stycznia 1906 r. w Łodzi. Mieszkał na Bałutach, gdzie spędził także najbardziej tragiczny okres swojego życia w utworzonym w 1940 r. getcie. Jego dorobek dotyczy w znacznej mierze tego okresu. W 1951 r. wyemigrował do Izraela, zmarł w Tel-Awiwie 15 lipca 1990 r. - 34 lata temu.
„Ptaki smutku” są próbą przywrócenia pamięci o tym wyjątkowym pisarzu Łodzi w wyjątkowym momencie – w rocznicę jego śmierci i w 79. lat po zakończeniu wojny.
„Ta poezja, tak wyzwalająca. Nie epatująca nieszczęściem, ale pełna nadziei – „Mała pieśń do nieśmiertelnego Li Taj Pej”, odnowy – „Litera i Ogień”, marzeń – Modlitwa”. Pełna światła! Zapoznajcie się z postacią Jeszajahu Szpigla. Wierzcie mi, warto sięgnąć dalej - to jest fantastyczny, wciąż nieodkryty poeta – dodaje pianista.
Koncert dedykowany jest pamięci Mirona Zajferta - reżysera oryginalnego koncertu i wielkiego przyjaciela artystów.
Zadanie „Fortepiany Wolności” jest realizowane dzięki finansowaniu z budżetu Miasta Łodzi.